Waar het aanzien van de tekening in de beeldende kunst oprukt, daar geldt dat in de literatuur voor het verhaal. En dat schijnt dan weer te maken te hebben met de ontwikkelingen op leesgebied: minder tijd voor een lijvige roman, dus het verhaal als te behappen alternatief. Zelf denk ik er iets anders over; het vertellen van een verhaal is een andere tak van sport, een kunst op zich, en daar geef ik me graag aan over.
‘Heilige beelden’ is een bundel geschreven door de Ierse schrijver William Trevor. Het zijn verhalen over grote thema’s als liefde, berouw, haat en berusting met op de achtergrond Ierland in al zijn facetten als decor: een landhuis, een dorp, soms een enkele kamer.
Terwijl het bij de meeste verhalenbundels vrij eenvoudig is onderscheid te maken tussen geslaagde en minder geslaagde verhalen, daar is dat bij ‘Heilige beelden’ een stuk lastiger: er zijn namelijk geen zwakke verhalen in opgenomen. Of het nu een verhaal als ‘Stervensbegeleiding’ is met een vrouw die gecondoleerd wordt met het verlies van haar man of de geschiedenis van een meisje dat een met haar moeder aanpappende muziekleraar van de trap blijkt te hebben geduwd (‘Afzondering’), nergens verliest de schrijver de controle over zijn tekst.
Ook weet hij de verhalen trefzeker op te bouwen door steeds iets van de omstandigheden prijs te geven zonder de afloop te verraden. Daardoor moet je als lezer steeds goed bij de les blijven. Voortdurend weet hij de juiste toon te treffen met veel oog voor detail: de beweging van een hand, de manier waarop wordt gesproken en alles wat er tussen de regels plaatsvindt.
De stijl doet een beetje archaïsch aan, maar dat past hier wonderwel. De zinnen zijn net als de verhalen zelf met zorg gecomponeerd, een zorg die me deed denken aan Nabokov, want die blonk hier ook in uit. In dit verband past een compliment aan vertaler Sjaak Commandeur, want zo’n eenvoudige klus lijkt me dit bepaald niet geweest te zijn.
Al met al een heerlijk boek, met verhalen die erom vragen steeds weer herlezen te worden.