Benieuwd wat ik ervan vind, dacht ik na de vijf sterren in de Volkskrant en het overduidelijke G.R.A. van Peter Buwalda. Ik heb het over Zuiverheid van Jonathan Franzen, de auteur van De correcties, een van m’n favoriete boeken.
Sleutelfiguur in dit boek is Andreas Wolf, die opgroeit binnen de elite van de toenmalige D.D.R. en zich later ontwikkelt tot een soort van Assange, al heet zijn Wikileaks dan het Sunlight Project. Hij maakt kennis met de bloedmooie Annegret, ook al zo’n elite-kind. Ze gaat gebukt onder seksueel misbruik door haar stiefvader, waarop Andreas besluit de man naar het vakantiehuis van haar moeder te lokken om hem daar om zeep te helpen. Later, na de val van de Muur, ruimt hij het lijk definitief op met behulp van een Amerikaan, Tom Aberant. En dan is Pip er ook nog. Ze heeft geen idee wie haar vader is en groeit op bij haar moeder, een moeder die overigens miljardair is en dat verborgen houdt voor haar dochter die kampt met hoge studieschulden. Tom Aberant weigert vriendschap te sluiten met Andreas, wat leidt tot een jarenlange verwijdering en een daverend conflict.
Na het boek gelezen te hebben, vroeg ik me af waar ik begon af te haken. Ik denk dat het was bij de zonet beschreven moord. Andreas lokt de stiefvader van Annegret naar het vakantiehuis, spant een touwtje over de trap, laat de man struikelen en slaat hem dood met de schep. Dat komt al redelijk ongeloofwaardig over. Dan hijst hij met behulp van het meisje de (zwaarlijvige) man in een kruiwagen. Nu heb ik Eerste Hulp Aan het Front, behaald in militaire dienst. Sindsdien barst ik steevast in lachen uit als ik zie hoe in films lijken worden verplaatst. Filmlijken wegen namelijk nooit meer dan een pak melk en hier is dat niet anders. Als klap op de vuurpijl delft Andreas een graf in bevroren grond om daarna de sporen grondig uit te wissen. Moet ook kunnen. Volgens de schrijver dan. Voeg daarbij de omhaal van woorden waarmee en en ander wordt beschreven en je hebt alle ingrediënten om het als lezer voor gezien te houden. Maar dat doe ik nooit, ik lees een boek altijd uit.
Voor de rest bestaat het boek vooral uit semi-intellectueel geneuzel over de karaktertrekken van de personages, die zonder uitzondering buitengewoon complex in elkaar zitten en er niet in slagen een min of meer gezonde relatie met anderen op te bouwen. Het psycho-analytische gezever beslaat dan ook honderden pagina’s, ik werd er niet goed van. Jammer is ook dat met het Wikileaks-element zo weinig wordt gedaan. Wel wordt er ergens gehannest met een nep-atoombom uit het Amerikaanse leger en weet Andreas uit de miljarden foto’s op internet binnen no-time (‘Ik heb ook altijd geluk!’) met gezichtsherkenningssoftware de moeder van Pip te traceren, de zoveelste ongeloofwaardige episode in dit boek, maar voor de rest speelt dat gegeven geen enkele rol.
Ik mag me dan bovengemiddeld interesseren voor astronomie, maar die vijf sterren van de Volkskrant zijn voor mij een raadsel. Ik denk dan ook dat Peter Buwalda met zijn G!R!A! de spijker eerder op z’n kop sloeg: Geen Reet Aan!